Тамақ өнімдерінен уланудың алдын алу – қоғам саулығын қамтамасыз етудің маңызды бөлігі
Бүгінгі күні азық-түлік нарығында отандық және шетелдік өнімдердің түр-түрі сатылады. Дегенмен, тағам қауіпсіздігін сақтамау немесе бұзылған өнімді пайдалану адам денсаулығына айтарлықтай зиян келтіруі мүмкін. Тағамнан улану – жұқпалы ауру ретінде тіркелмегенімен, тез таралып, ауыр клиникалық жағдай тудыратын әлеуметтік-маңызы бар мәселелердің бірі.
Тағамдық уланулардың туындауына көбіне санитариялық-гигиеналық талаптардың сақталмауы себеп болады. Дайын тағамды бөлме температурасында ұзақ уақыт қалдыру, ет, балық, сүт өнімдерін дұрыс сақтамау, шикі өнімдермен піскен тағамды бір орынға қою, тамақ дайындайтын адамның жеке бас гигиенасын елемеуі – уланудың негізгі факторлары. Әсіресе, жаз айларындағы жоғары температура микроорганизмдердің жылдам көбеюіне жағдай жасап, тағамның тез бұзылуына әкеледі.
Тамақ қауіпсіздігін қамтамасыз ету бағытында санитариялық-эпидемиологиялық бақылау органдары қоғамдық тамақтану нысандарына, азық-түлік сататын дүкендерге, мектеп пен балабақша асханаларына жоспарлы және жоспардан тыс тексерулер жүргізеді. Мұндай бақылаулар барысында өнімдердің жарамдылық мерзімі, тиеу және сақтау шарттары, тоңазытқыштардың температуралық режимі, қызметкерлердің медициналық тексеруден өтуі, санитариялық талаптарды орындауы қатаң қадағаланады. Сонымен қатар, нысандарда тағам дайындау технологиясының сақталуы, ыдыс-аяқтың өңдеу тәртібі және таза ауыз судың қолжетімділігі де тексеріледі.
Тағамнан уланудың алғашқы белгілері – жүрек айну, құсу, іштің өтуі, қалтырау, дене қызуының көтерілуі және жалпы әлсіздік. Мұндай симптомдар байқалған жағдайда өзін-өзі емдеуге жол берілмей, дереу медициналық көмекке жүгіну қажет. Себебі кейбір тағамдық токсикоинфекциялар ауыр асқынулар тудырып, сусыздану, жүрек-тамыр жүйесінің бұзылуы, бүйрек қызметінің әлсіреуі секілді қауіпті жағдайларға әкелуі мүмкін.
Тұрғындар үшін негізгі қауіпсіздік ережелері төмендегідей:
* Тағам өнімдерін тексерілген, ресми сауда орындарынан сатып алу;
* Өнімнің жарамдылық мерзімі мен қаптаманың бүтіндігін мұқият тексеру;
* Шикі ет, балық, жұмыртқа секілді өнімдерді піскен тағамнан бөлек сақтау және әрқайсысына бөлек тақтай мен пышақ қолдану;
* Дайын тағамды тоңазытқышқа дер кезінде қою, ұзақ уақыт бойы жылы жерде сақтамау;
* Тазалықты сақтау, ас әзірлеу алдында және тағаммен жұмыс кезінде қолды мұқият жуу;
* Балаларға сатылатын өнімдердің құрамына, сақтау шарттарына ерекше көңіл бөлу.
Тағам қауіпсіздігін сақтау – тек бақылаушы органдардың міндеті емес, әрбір азаматтың күнделікті жауапкершілігі. Әр отбасы тағамды сатып алу, дайындау және сақтау кезінде қарапайым санитариялық талаптарды сақтаса, уланудың алдын алуға толық мүмкіндік бар. Денсаулыққа немқұрайлы қарамау – қауіпсіз қоғам қалыптастырудың маңызды шарты.
А.Смайлова,
Қармақшыаудандық
санитариялық-эпидемиологиялық
бақылау басқармасының бас маманы













