Қателік құны

Ертеде емес, осы күндері, үлкен қалада Әлішер есімді жас жігіт өмір сүрді. Әлішер қарапайым отбасынан шыққан. Әкесі құрылысшы, анасы базарда ұсақ-түйек сатып күн көретін. Бірақ күнде тынымсыз еңбектенсе де, отбасының қажеттіліктері әрдайым артта қалатын.
Әлішер университетте оқып жүріп, анасына көмек беруді көп ойлайтын. Бір күні оқуынан кейін ол кітапханада отырған кезде Жомарт есімді бай-бағлан жігіт оған жақындап:
– Досым, қиналып жүрсің бе? Ақша тапқың келе ме? – деп сөз бастады.
Әлішер басында түсінбей қалды:
– Әрине, кім ақша тапқысы келмейді? Бірақ менде ондай мүмкіндік жоқ, – деді мұңайып.
Жомарт күлімдеп:
– Мүмкіндік бар. Тек сен менің тапсырмамды орындасаң болды. Қалада менің достарыма шағын сәлемдемелер жеткізесің. Әр рейс үшін қомақты ақша аласың. Бұл оңай жұмыс, – деді.
Әлішер алғашында күмәнданды. Бірақ отбасындағы қиындықтар мен анасының жанарындағы мұңды көргенде, ол бұл ұсынысты қабылдауға мәжбүр болды. Жомарт берген алғашқы сәлемдемені жеткізіп, бірден қалтасы қалыңдай түсті. Бастапқыда бұл жұмысқа еш мән бермеді, тек ақшаны ойлады. Бірнеше ай бойы ол Жомарттың тапсырмаларын орындап, үйге жаңа заттар алып, анасын қуантты.
Бірақ бір күні Әлішердің досы Айдын одан күдіктеніп:
– Әлішер, сенің қайдан ақша тауып жүргеніңді білемін. Бұл – есірткі, дұрыс па? – деп сұрады.
Әлішер шошып кетіп:
– Мен тек жеткізіп беремін, ешкімге зияным жоқ, – деп жауап берді.
Айдынның көзі шарасынан шығып:
– Сен түсінбейсің бе? Сенің арқасында жастар улануда. Бұл жолдың соңы қараңғы, – деді ашуланып.
Сол түні Әлішердің көңілі тыныштық таппады. Бірақ ол бәрін артқа тастап, жұмысын жалғастыра берді. Бір күні ол Жомарт берген сәлемдемені жеткізіп бара жатқанда, көшеде полиция тоқтатты. Қалтасындағы есірткі табылып, Әлішер тұтқындалды.
Полиция бөлімшесінде отырып, Әлішердің жанын өкініш өртеді. Жомарт оны сатып кетіп, ештеңе мойындамай қойды. Ал оның анасы бұл жағдайды естігенде, қатты қайғыға батты.
Сот барысында Әлішер өз кінәсін мойындады. Судья оған:
– Сенің бұл жолға түсуің үлкен қателік. Бірақ сенде түзелу мүмкіндігі бар. Бұл – соңғы мүмкіндік, – деді.
Сол күннен бастап Әлішер өзінің өмірін түбегейлі өзгертті. Ол арнайы орталыққа барып, жастарға есірткіден келетін зиянды түсіндіре бастады. Өзінің басынан өткен оқиғасын айтып, басқаларға сабақ беруді мақсат етті.
Бір күні ол мектепте дәріс оқып тұрған кезде, бір оқушы орнынан тұрып:
– Аға, сіздің қателігіңіз маған ой салды. Мен ешқашан мұндай жолға түспеймін, – деді.
Әлішердің жүрегі сол сәтте жеңілдеп, өмірдің мәнін қайта сезінді. Қателік жасап, есін жиған ол енді тек жақсылыққа ұмтылатын болды.
Мораль: Ақша ешқашан адамгершілік пен адалдықтың орнын баса алмайды. Қателіктерден сабақ алып, дұрыс жолды таңдау – әр адамның қолында.