ТАЛАПҚА САЙ НАҚТЫ МАҚСАТ
Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» атты Жолдауын оқып, бұл аса маңызды бағдарламаға байланысты өз ойымды ортаға салуды жөн көрдім.
Қандай істің болмасын көздеген алдағы межесі айқын болса оған жететін жол ашық, табысы да мол болады. Олай болса, бұл Жолдауда 2015 жылы Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас ассамблеясынан ұсынған Әлем тұрақты даму мақсаттарын Қазақстанда жүзеге асыруға өз үлесін қосатын және қазіргі жаhандану заманымен ғылым, технологияның даму талабына сай нақтылы әрі жаңа межелер қойылыпты.
Қандай істің болмасын көздеген алдағы межесі айқын болса оған жететін жол ашық, табысы да мол болады. Олай болса, бұл Жолдауда 2015 жылы Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас ассамблеясынан ұсынған Әлем тұрақты даму мақсаттарын Қазақстанда жүзеге асыруға өз үлесін қосатын және қазіргі жаhандану заманымен ғылым, технологияның даму талабына сай нақтылы әрі жаңа межелер қойылыпты.
Қазақстанның жаhандық бәсекеге қабілеттілігін арттырудың бірден-бір жолы – өнеркәсіп саласына революциялық өзгеріс жасау және рухани жаңғырту. Елбасының осы жолғы Жолдауында ұсынған 10 міндеттің алғашқы бесеуі өнеркәсіпті қарқынды дамыту (өнеркәсіпке ең жаңа технологияларды енгізу, ресурстарды тиімді пайдалану, агроөнеркәсіп кешенін жаңа технологиялық деңгейге көтеру, көлік-логистикалық инфрақұрылымды дамыту, құрылыс және коммуналдық секторына заманауи технология қолдану) бағытталса, одан кейінгі бесеуінде сол белеске жетудің жолдары (қаржы секторын жаңалау, адами капиталды дамыту, мемлекеттік істі тиімді басқару, жемқорлықпен күресу, тіршілік ортасына «ақылды технология» енгізу) айқын белгілеген.
Өткен жылдың қортындысы бойынша Қазақстанның жалпы ішкі өнімі 4%-ға, өнеркәсіп өнімі 7%-ға артып, жұмыссыздық деңгейі 4,9%-ға төмендегені Төртінші өнеркәсіптік революция әлеміне бейімделудің экономикалық және әлеуметтік негіздері қазірдің өзінде қалана бастағанын дәлелдейді. Сонымен қатар Жолдауда тек қазба байлыққа бағынышты болмай ел дамуының жаңа сапасын, жаңа жолын қарастырған екен.
Индустрияландыру мақсатын жүзеге асыруға жаңа технология мен инновацияның қосатын үлесін арттыру үшін технологиялардың трансфертін ынталандыру, өнеркәсіптік кәсіпорнын цифрландыру жөніндегі жобалардың маңызы зор болмақ.
Кәсіпорындардың энергия тиімділігі мен үнемділігін және экологиялық тазалығына қойылатын талаптарды арттыру қажеттілі күннен күнге қосылып келеді. Бұл талаптар да Жолдауда өз орнын тапқан.
Ауылшаруашылық шикізаттарын қайта өңдеу, әлемдік нарықтарға жоғары сапалы дайын өнім шығару, агроөнеркәсіп кешенін қарқынды дамытуда аграрлық ғылым мен жоғарғы оқу орындарының атқаратын міндеттеріне баса назар аударған.
Әсіресе, осы заманғы ғылым мен технология жетістіктеріне сүйене отырып «Қазақстанда жасалған» табиғи азық-түлік брендін жасап, халықаралық нарыққа шығарса ел экономикасына тигізетін ықпалы зор болады.
Жолдаудағы тағы бір маңызды бағыт – интеллектуалды көлік жүйесін енгізу, инфрақұрылымның тиімділігін арттыру, халықаралық жол торабында Қазақстанның иеленетін орнын көтеруге арналған қаржы көлемін көбейтуі келешекте халыққа пайдасын тигізеді.
Құрылыс саласына да заманауи жаңа әдістер, технологиялар мен материалдарды қолдану арқылы сапасын, экологиялық тазалығын және энергетикалық тиімділігін арттырудың бағыты айқындалыпты.
Жолдауда адам капиталының жаңа сапасын қалыптастыру мақсат шеңберінде экономика қажеттілігі мен заман талабына сай білім беру жүйесін жаңалап, оқытушылардың біліктілігін арттыру, олардың қадір-қасиетін барынша арттыру, жоғары оқу орындарында ақпараттық технологиялар қолдану, олардың академиялық еркіндігін заңнамалық тұрғыда қамтамасыз етуді ерекше атап көрсеткен. Ұлттың төл тарихын, тілін, мәдениетін жетік біліп, қастерлейтін, сонымен қатар шет тілдерін жақсы меңгерген, озық көзқарасты азамат қалыптастыру – бүгінгі заман, қоғамның басты талабы.
Салауатты өмір салтын қалыптастыру үшін ұлттық денсаулық сақтау жүйесін жаңа деңгейге көтеріп, медициналық көмектің қолжетімділігін арттыру, сапалы жұмыс орнымен қамту секілді мақсаттар қойылған.
Мемлекет тарапынан бизнесті реттеуге қатысуды азайтып, оны қолдауға бағытталған жүйелі шаралар Жолдауда анық белгіленіпті. Сонымен қатар жемқорлыққа қарсы күресті жалғастырып, заңның үстемдігін күшейтуі жоғарыда аталған мақсаттарға жетудің негізгі кепілдігі болады.