Көлікті сақтандыру қымбатқа түседі

Бүгін мопедтерді тіркеу аяқталады. Сондай-ақ 7 сәуірден бастап елімізде көлікті сақтандыру құны өседі. Әсіресе енді ғана көлік тізгініне отырғандар мен жол ережесін бұзатындардың қалта­сы қағылады. Ал жолда тәртіп сақтайтын­дарға жеңілдік жасалады.

Өткен жылы «Жол қозғалысы туралы» Заңға өзгертулер енгізілген еді. Осыған сәйкес 6 сәуірден бастап тіркелмеген мопедтер айып тұрағына қойылады, ал иелері әкімшілік жауапкершілікке тартылады. Бұл туралы ІІМ Әкімшілік полиция комитетінің төрағасы Қайсар Сұлтанбаев мәлімдеді.

– Мопедтер қазір адам өміріне қауіп төндіріп отыр. Сондықтан осы заңды қабылдап отырмыз. Былтыр мопедтердің кесірінен елде 1 819 жол-көлік оқиғасы тіркелді. Нәтижесінде, 1 945 адам жарақат алып, 76 адам қайтыс болды. Ал жыл басынан бері 103 оқиға орын алды. Екі кәме­летке толмаған бала қайтыс болды. Мопедті басқаратындар ережені бұзса, айыппұл ғана төлеп, құтылатын. Сол үшін де жауапкершілік сезінбейді. Енді заңдастырылған құралдарды ғана басқаруға рұқсат беріледі, – деді спикер.

Ал Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі міндетті автосақтандыру талаптарына түзетулер енгізіп отыр. Бұл алдағы дүйсенбі күні күшіне енеді. Агенттіктің мәліметінше, міндетті сақтандыру полисінің құны әрбір жүргізушіге жеке есептеледі. Сондай-ақ жаңа заңға сәйкес жүргізушінің тәжірибесі мен жасы, автокөлікті тіркеу аймағы, автокөлік түрі мен қызмет ету мерзіміне қарай баға өзгереді. Бұған қоса жол-көлік оқиғасымен қатар, жүргізушінің бұған дейін ереже бұзған деректері де есептеледі. Мәселен, жүргізуші жылдамдықты асырса, қарсы бетке шығып, қауіп төндірсе, сақтандыру құны айтарлықтай қымбаттайды.

– Сақтандыру полисін алғаш рет алған жүр­гі­зушілерге 1,8 коэффициент белгіленген. Жаңа А класын енгізу олардың жол-көлік оқиғаларына жиі ұшырайтынымен түсіндіріледі. Бұл сақтандыру төлемдерін арттырады. Статис­тикаға сәйкес, мұндай жүргізушілер – жол-көлік ережесін екі есе көп бұзатындар, – деді Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі департамент директорының орынбасары Серікбосын Төлебеков.

Агенттік өкілінің айтуынша, жылдамдықты 40 км/сағ немесе одан жоғары асырған, қарсы жолаққа шығып бұрылса немесе кері бұрылса, бағдаршамның қызыл түсіне өткен немесе реттеушінің белгісіне бағынбаған, жаяу жүргіншілерге жол бермеген, басқа жүргізушілерді жылдамдықты немесе қозғалыс бағытын күрт өзгертуге мәжбүр ететін апатты жағдай туғызған, техникалық регламентке, ұлттық стандартқа сай келмейтін ақауы бар көлік жүргізген, жол-көлік ережелерін үш және одан көп мәрте бұзған жүргізушінің сақтандыру класы бірден екі деңгейге төмендеп, полис құны артады.

Сонымен қатар агенттіктің мәліметінше, Алматы, Түркістан, Жамбыл, Батыс Қазақстан, Қызылорда облыстары мен Шымкент пен Астана қаласы жүргізушілерінің сақтандыру полисінің бағасы өседі. Десе де ең қымбат полис Қызылорда облысының көлік иелеріне тиесілі.

Ал жол апатына түспеген жүргізушінің класы жыл сайын жоғарылайды. 7 сәуірден бас­тап 5 жылдан аса уақыт үздіксіз 13-класта апатсыз жүрген жүргізушіге сыйақы беріледі. Оны ынталандыру мақсатында төмен сақтандыру коэффициенті беріледі. Сонымен қатар жаңа ереже бойынша үш төменгі класс (A, M1, M2) енгізіледі, олардың коэффициенттері 3,5 есеге дейін артуы мүмкін. Ең жоғары және ең арзан сақтандыру класы 13-класс болып қалады. Ең төменгісі – М2. Осы кластағы жүргізушілерге полис құны 13-класқа қарағанда жеті есе қымбат болады. Мәселен, мас күйінде көлік жүргізген, көлікті мас жүргізушіге тапсырған, мас күйінде жасаған жол апатынан адамдар зардап шексе не қайтыс болса, сақтандыру класы М2-ге дейін төмендейді.

Ішкі істер министрлігінің мәліметіне сүйен­сек, 2025 жылдың басынан бастап республика бо­йынша тәртіп сақшылары 3,7 млн-нан аса әкім­­ші­лік құқық бұзушылықты анықтаған. Оның 3,2 млн-ы – жол қағидаларын бұзу фактілері. Полиция қызметкерлері жол ережесін бұзған ­ 5 417 мас жүргізушіні ұстаған.

Мамандардың айтуынша, көлікті сақтандыру полисінің бағасын арттыру – осындай заң бұзу­шы­лықтардың алдын алуға жасалған қадам.

egemen.kz