ИСЛАМ ЖӘНЕ ОТБАСЫ
Ислам дінінде отбасына ерекше мән беріледі. Бұл жайында Құранда да, Алла Елшісінің көптеген хадисінде де айтылып, адамдарды үйленіп, үй болуға үндейді. Өйткені, ата-бабамыз өсиет еткендей, отбасы – пенденің бақыт табатын ортасы, ұрпақ жалғасуына себеп болатын және түрлі жаман әдет-құлықтан қақпайлайтын, қорғайтын алтын қазығы. Құран Кәрімде әйел мен еркектің жақсы амалдарда, оның нәтижесі – ақыреттегі сыйда бір-біріне тең екенін, сонымен қатар перзенттің әке-шешесі алдындағы борышын ескертеді.
«Сендер үшін Алла өз нәсілдеріңнен әйел затын жаратты. Әйелден бала, баладан немере көрдіңдер. Сендерге ризық етіп алуан түрлі шырынды жеміс өсірді. Сонда да болса олардың өтірікке бой ұрып, Алла берген игілікке күпірлік ететіндері қалай? Сендерге, Алла тек өзіне ғана бой ұсынуды бұйырды, ата-аналарыңа жақсылық жасауды өсиет етті. Олардың біреуі немесе екеуі бірдей қартайып қалса, «түһ» деуші болмаңдар, зекіп ұрыспаңдар. Екеуіне де ізетті болыңдар. Екеуіне де зор мейіріммен, кішіпейілмен бас иіңдер. Алла олар мені бала кезімде қалай мәпелеп өсірсе, Сен де оларға сондай рақымшылық ете гөр!», – деп айт». Осы аяттың тәпсірін жасаған Сәйид Кутуб ата-анасын қатты қадірлеген. Ата-ана турасында Хафыз Әбу Бәкірдің мына бір риуаятын келтіре кетейік: «Бір адам қажылық кезінде анасын арқалап алып Қағбаны тауап етеді. Бір кезде хазіреті Пайғамбардан: «Ана сүтін ақтай алдым ба» деп сұрайды. Сонда Ұлық Пайғамбар: «Анаңның жүкті болған кезінде алған бір тынысының да ақысын өтей алмадың», – деп жауап береді». Міне, ана алдындағы борыштың өтемі қандай?
Ислам дінінде отбасын басқару – әкеге жүктеледі. Бала-шағаны асырау да әке мойнында. Сонау заманда-ақ «Әйелдің тапқаны босағада қалады» деп, ер азаматтың тапқанын берекеге балаған қазақ атамыз қай нәрсенің де байыбына бара білген. «Еркек – бас, әйел – мойын» деп, – ерлердің әйел алдында үстемдігі бар екені аятта анық айтылады. Мұны Алла Тағала: «Дегенмен, еркектер әйелдерден бір саты жоғары үстемдікке ие. Осының бәрі Алланың құдіреті, данышпандығы арқылы орындалып жатады», – деп білдірген. Сөйтіп, Раббымыз Құран мен ардақты Пайғамбарымыздың сүннеті арқылы отбасы өмірін сақтау, әйел мен ердің орнын айқындап көрсетіп берді. Соның негізінде адамзат баласы бұрынғыдай жаман әдет пен ғұрыптан тыйылып, жамандық атаулыдан таза, белгілі бір тәртіпке бағынатын абыройлы отбасы түзілді.
Тарихта жаһилия кезеңінде әйелдің қоғамда ешбір орны жоқ еді. Оларға тек қана қараңғылық, надақтық аты тән болатын. Хазірет Омар (р.а) бұл туралы: «Алланың атымен ант етейін, біз жаһилия кезеңінде, былайша айтқанда Алланың діні келгенше әйелдерді адам деп санамайтын едік», – деп баяндайды. Содан бері де Ислам діні өркениет жайып, әйелдің қоғамдағы орны мен құқықтары белгіленді. Нәзікжандылардың құқығы мен орнына құрметпен қараған – әлемдердің рақым нұры сүйікті Пайғамбарымыз: «Әйелдеріңіздің сіздерде, сіздердің әйелдеріңізде хақтарыңыз бар», – деп таразы басын теңестіріп, адамзатқа өшпес із қалдырды.
Сәрсенкүл АҚКІСІ,
«Қармақшы таңы».
