ЖЫР ЖҰЛДЫЗЫ – ЖҰМЕКЕН
Биыл қазақ поэзиясының көрнекті өкілі, сөз зергері, «Менің Қазақстаным» әнінің авторы Жұмекен Нәжімеденовтің туғанына 90 жыл толып отыр. Бұл мерейтой – тек бір ақынның ғана емес, тұтас ұлттық рухтың тойы.
1935 жылы Атырау облысы Құрманғазы ауданында дүниеге келген Жұмекен Нәжімеденов – табиғи талантымен, терең ойлы жырларымен, ұлттық болмысқа адалдығымен дараланған тұлға. Оның поэзиясы – өр рухты, өткір мінезді, өмірге шынайы көзқараспен қарайтын нағыз азаматтық поэзия.
Жұмекеннің есімі ел жадында ерекше сақталған. Себебі, ол – «Менің Қазақстаным» әнінің мәтінін жазған қаламгер. Бұл ән кейін Қазақстан Республикасының Әнұран негізіне айналып, елдің рухын көтерген, еркіндіктің нышанына айналған туынды болды.
Ол тек ақын ғана емес, талантты прозаик әрі күрделі ойлы композитор. Оның қаламынан туған поэзия мен прозада қазақтың болмысы, замана тынысы, қоғам шындығы айқын көрініс тапты. Жұмекен шығармаларынан ар мен намыс, шындық пен шынайылық айқын сезіледі.
Ақынның «Мен – қазақпын», «Қаһарман», «Дала» сынды өлеңдері мен «Жарық пен жылу» роман-трилогиясы – қазақ әдебиетінің алтын қорына енген асыл мұралар. Жұмекеннің поэзиясында туған жерге деген махаббат, ұлттық рух, ана сүті лирикасы мен табиғат жазбалары басты орын алады. Ол өзінің жырында кең даланың, табиғат сырының бейнесін шебер сомдады. Жазушы Әбіш Кекілбаевтың айтуынша, Жұмекеннің поэзиясы алтын сандық іспетті: «жыр жолдары – әуенді, эвфониялық, ритмикалық тұрғыдан шебер, бояулы».
Жақында Ақай ауылдық клуб үйі кітапханасында «Адал адам мәдени тәрбие беру» орталығының тұжырымдамасы бойынша ауыл кітапханашысы Қалимаш Нұрмағамбетова мен №99 мектептің тәлімгері Тамара Жұмамұратованың ұйымдастыруымен «Әлем – Воок» жобасы мен «Бір ел – бір кітап» акциясы аясында жазушы, ақын, әнұран авторларының бірі Жұмекен Нәжімеденовтің 90 жылдығына орай «Жыр жұлдызы – Жұмекен» атты әдеби кеш өтті.
Мақсаты – Ж.Нәжімеденовтің өмірі мен шығармашылығынан мәліметтер беріп, оның өлеңдерінің мәні мен мағынасына үңілдіру, рухани танымын кеңейту, поэзияны сүюге оны бағалай білуге баулу. Әдеби кеште оқушылар ақынның өлеңдерін оқып, ақын өмірінен сыр шертетін бейнебаянды тамашалады. Кеш соңында «Менің Қазақстаным» әнұранын хормен шырқады.
Бүгінгі ұрпақ Жұмекен Нәжімеденовтің шығармаларын оқи отырып, рухани тазалыққа, шындыққа, ұлтжандылыққа тәрбиеленеді. Оның 90 жылдық мерейтойы аясында ел көлемінде түрлі әдеби кештер, поэзия оқулары мен ғылыми конференциялар өтіп жатыр. Бұл – ақынға деген шынайы құрметтің көрінісі.
Жұмекен Нәжімеденов – шын «жыр жұлдызы», өз дәуірінің рухани көшбасшысы. Оның поэзиясы ел жадынан мәңгілікке өшпестей белгі қалдырды.
Қымбат БЕРДЕШ
