Ашуыңызды басқара аласыз ба?
Ашуланбайтын адам жоқ. Тек осы ашу-ызаны ауыздықтап, бақылауда ұстау екінің қолынан келе бермейді. Себебі ашуланғанда өзіңді ұмытып кететін сәттер болады. Ал жақын жаныңызды осындай сәтте ренжітіп алуыңыз да ғажап емес. Ендеше ашуды басудың амалдарын ескере жүріңіз.
Ең әуелі өзіңізге сұрақ қойып көріңіз. Соңғы рет қашан ашуландыңыз және сізді не ашуландырды? Қаншалықты жиі ашуланасыз, ал ол қанша уақытқа созылады? Ашу үстінде өзіңізді ашуландырған адамның намысына тиетін сөздер айтасыз ба? Қатыгездікке бармайсыз ба? Осы сұрақтарға іштей жауап қатыңыз. Сонымен қатар ашуыңызға көп тиетін адамдардың тізімін және жиі кездесетін жайттарды тізіп шығыңыз. Одан соң ашуланған кездегі іс-әркетіңізді де жазып кетіңіз. Соңында ашуыңыз басылып, өзіңізге келгеннен кейін өзіңізді қалай сезініп тұрғаныңызды да жазып қойыңыз. Бұл өзіңізді сырттай бақылау үшін қажет. Артынан өз жазбаңызды оқып, болмайтын дүниеге ашуланған екенмін деп айтуыңыз мүмкін.
Өзіңізді ұстай біліңіз. Ашу үстінде сіз өзгені тыңдамайсыз, өйткені ашу-ызаңыз өршеленіп тұр. Алайда бұл ең әуелі өзіңізді тыңдамай тұрғаныңыз болып есептеледі. Сондықтан өзіңізді қолға алып, қарсы жақтың уәжін тыңдап, үзіліс жасаңыз. Үзілісте ойыңызды қорытып, ақпаратты саралаңыз.
Қарсыластың намысына тимеңіз. Бұл мәселеңізді одан әрі ушықтырады. Яғни ашу-ызаңызды одан әрі тереңдете түседі. Себебі, қарсы жақ сөзіңізді асқан шыдамдылықпен тыңдай алмайды.
Үзіліс жасаңыз. Үзіліс жасауға, өз-өзіңізге келуге мүмкіндік беретін сәттерді қалт жібермеңіз. Мысалы: «Мен қазір аса ашулымын. Бұл дауды доғарғанымыз дұрыс, кейін түсінісеміз», – деген сияқты сөз осындай үзіліске мүмкіндік береді.
Орынды сөз таба білу, қажетті дәлелдер келтіріп қарсы жақты сабырға келтіре білу де ашу-ызаны басуға жәрдемдеседі, ұрыс-керістің ушығуына жол бермейді.
Ашу-ыза күйінің тереңдеуіне өзіңіз кінәлісіз, өзгені кінәламаңыз. Кейде түсінбестік жағдайдан шығу үшін қарсы жақтың өзінен жәрдем сұраған да көмектеседі. Яғни: «Босқа ренжіскенше, түсініскеніміз дұрыс», – деген сияқты ымыраға шақыру дұрыс болмақ.
Пікір 807