Туберкулез ауруы туралы

Қармақшы ауданында 2025 жылдың 5 ай көлемінде туберкулез ауруының 17 жаңа жағдайы тіркелген, аурушаңдық көрсеткіші 2024 жыл қорытындысымен (2024ж.– 20 жағдай) 3 жағдайға төмендеген. Алғаш тіркелген туберкулез ауруының 14 жағдайы тыныс алу жолдары туберкулезі құрады оның ішінде 9 жағдай туберкулездің жұқпалы түрі (БК+), (2024ж. – 18 тыныс алу жағдайы, оның ішінде 10 туберкулездің жұқпалы түрі (БК+)). Тыныс алу жолдары туберкулезі 2024 жылмен салыстырғанда 4 есеге төмен қалыптасқан.

Жас ерекшеліктеріне сәйкес туберкулезбен науқастанғандардың - 16 жағдай ересектер арасында тіркелді және 14 жасқа дейінгі балалар арасында тіркелген - 1 жағдай (2024жылдың 5 айында ересектер арасында тіркелгендер – 16 жағдай, 14 жасқа дейінгі балалар арасында – 2 жағдай). Кәсіби құрамы бойынша науқастардың 4 - жұмыссыздар, 6 - зейнеткерлер, 3 - мұғалім және мектеп жұмысшысы, 2 – жағдай босанғаннан кейінгі әйелдер арасында, 1–жағдай балабақшаға баратын бала және басқадан тіркелгендер. Туберкулез-ежелгі жұқпалы аурулардың бірі, жыл сайын 24 наурызда Бүкіл әлемде туберкулезбен күрес күні өткізіледі. Дәл осы күні 1882 жылы Берлинде доктор Роберт Кох әрқайсымызға қауіп төндіретін осы қорқынышты аурудың ашылғанын жариялады. Көптеген басқа инфекциялардан айырмашылығы, оның созылмалы және жиі жасырын ағымы бар, бұл науқас адамның туберкулездің таралу ықтималдығын бірнеше есе арттырады. Бір жыл ішінде туберкулездің "ашық" түрімен ауыратын науқас орта есеппен 10-15 адамды жұқтырады деп саналады. Туберкулез-ұзақ мерзімді еңбекке жарамсыздыққа, мүгедектікке әкелетін және жиі өліммен аяқталатын, емдеу қиын ауру. Көбінесе туберкулез тыныс алу жүйесіне әсер етеді (өкпе, бронхтар, плевралар), бірақ басқа органдарға — ішек, бүйрек және зәр шығару жолдарына, сүйектерге, теріге, лимфа түйіндеріне (бұл өкпеден тыс туберкулез деп аталады) зақым келуі мүмкін. Лимфа түйінінің туберкулезі балаларда жиі кездеседі.

Аурудың қоздырғышы-туберкулез микобактериясы немесе Кох таяқшасы. Туберкулездің белсенді түрінде Кохтың таяқшасы науқастың өкпесінде тез көбейіп, бейнелі түрде адам тіндерімен қоректенеді, адам ағзасын өзінің өмірлік белсенділігінің өнімдерімен бұзады және уландырады. Инфекцияның негізгі берілу жолы-ауа тамшылары(жөтелу, түшкіру, сөйлесу кезінде ауаға енетін қақырық, мұрын-жұтқыншақ шырышымен). Туберкулез микобактериясы сыртқы ортада өте тұрақты, ол ондаған жылдар бойы киімде, кітаптарда, жерде, нашар желдетілетін бөлмелерде өмір сүре алады.

Туберкулез ауруының белгілері әр түрлі болуы мүмкін, олар аурудың даму түріне, оның формасына, процестің орналасқан жеріне, адам ағзасының жеке ерекшеліктеріне байланысты. Туберкулездің алғашқы белгілері салмақ жоғалту, қызба, түнде терлеудің жоғарылауы, тәбеттің жоғалуы болуы мүмкін.

Туберкулез көбінесе жасырын созылмалы ағымға ие, бұл оның таралу ықтималдығын бірнеше есе арттырады. Бірақ бұл ауыр ауруды уақтылы анықтау оңай, сондықтан емдеуді уақтылы бастау керек, сондықтан медицина қызметкерлерінің бақылауымен ауруды үздіксіз емдеу туберкулездің толық емделуіне әкеледі.

Туберкулездің алдын алу жолдары.

1. Туған кезде БЦЖ-мен міндетті түрде екпе алу және 6-7 жаста қайта вакцинациялау.

2. Ересектер мен 15 жастан бастап жасөспірімдерге жыл сайын флюораграфиялық тексеруден өту;

3. Балаларға арналған Манту сынамасын жыл сайын қою;

4. Салауатты өмір салтын сақтау (мысалы шылым шекпеу, алкогольге әуес болмау, т.б.),

5. Күн тәртібін дұрыс құру және ағзаны шынықтыру.

6. Таза ауада серуендеу, демалыс пен еңбек жүктемесін дұрыс үйлесімді, толыққанды қалыптастыру, дәрумендерге бай тамақтану, жеткілікті және уақытыла ұйқы.

7. Үй-жайларды үнемі ылғалды жинау, желдету;

8. Туберкулезді уақытылы диагностикалау және толық емдеу курсын аяқтау.