Достық пен даналық
Ерте, ерте, ертеде, бір әдемі ауылдың жанында Бақыт Орманы деген керемет жер болған екен. Сол орманда үлкен дария ағып жатты. Дарияның суын ішкендер дені сау, көңілі көтеріңкі, әрі өмірі ұзақ болатын. Бірақ бұл орманның бір бұрышында қараңғы үңгір бар еді. Үңгірде Қара Көк Жылан деген зұлым тіршілік ететін. Ол жылан адамдарды өзіне жақындатып, уын шашып, өмірлерін құртатын.
Бұл ауылда бір топ достар өмір сүрді: Аслан, Айша және Еркін. Олар әрқашан орманда ойнап, дарияның суынан қанып ішетін. Бір күні, ауылда бұрын болмаған бір қаңқу сөз тарады. Біреу ормандағы қараңғы үңгірде керемет қуатты сусын бар екенін айтты. "Сол сусынды ішсеңдер, сендер бәрінен күшті, мықты боласыңдар," – деді белгісіз дауыс.
Еркін бұл әңгімені естігенде қызығушылық танытты. Ол:
– Достар, бұл сусынды іздеп көрейік! Мен мықты болғым келеді! – деді.
Айша оның сөзіне күмәнмен қарап:
– Еркін, бізде Бақыт Дариясы бар емес пе? Оның суы біздің денімізді сау, өмірімізді қуанышты етіп тұр. Неге басқа нәрсені іздейміз? – деді.
Бірақ Еркін:
– Бұл сусын бізге бәрін береді! – деп, үңгір жаққа қарай бет алды.
Аслан мен Айша оның соңынан ерді. Үңгірге жақындағанда, олар қараңғылықты сезді. Үңгірдің іші суық, әрі қорқынышты еді. Қара Көк Жылан олардың алдында пайда болды.
– Сіздер менің сусынымды ішкілеріңіз келе ме? Бұл сусын сіздерді өзгертеді! – деді жылан күлімсіреп.
Еркін жыланның сөзіне алданды. Ол сусынды ішті, бірақ бірден өзін әлсіз әрі ауыр сезінді. Оның жанары күңгірттеніп, басы айналды.
– Бұл не? Мен күшті боламын деп ойлап едім, бірақ керісінше әлсізденіп қалдым! – деп айқайлады Еркін.
Айша қорыққаннан:
– Біз сені құтқаруымыз керек! – деп, Асланға қарады.
Сол кезде орманның тереңінен Даналық Құс ұшып келді. Ол бәрін көріп, бәрін білетін ақылды құс еді.
– Балалар, Қара Көк Жылан – өтірікші. Оның бергені – у. Бұл у тек денеңді ғана емес, жаныңды да құртады. Оны тек Бақыт Дариясының суы ғана шайып жібере алады, – деді құс.
Аслан мен Айша Еркінді орманның ортасындағы дарияға алып келіп, оның таза суын ішкізді. Еркін бірден есін жиды, бірақ өте әлсіз болды.
– Мен үлкен қателік жасадым, достар. Қара Көк Жыланның сөзіне сенгенім үшін өкінішім шексіз. Мен енді ешқашан алдамшы уға жоламаймын! – деді ол.
Содан бері балалар үңгірге жақындамай, тек Бақыт Дариясының суымен өмір сүрді. Олар өздеріне сабақ алды:
– Өтірік нәрселерге алданбай, тек денсаулық пен шынайы бақытқа апаратын жолды таңдау керек, – деді олар.
Сол ауылдағы барлық адам бұл оқиғаны естіп, ешкім Қара Көк Жыланның үңгіріне бармады. Бақыт Орманы әрдайым таза, ал ауыл адамдары бақытты өмір сүрді.
Түйін:
Өмірде алдамшы нәрселерге қызығудың қажеті жоқ. Шынайы бақыт – денсаулықта, достықта және дұрыс таңдауда!
Бұл ауылда бір топ достар өмір сүрді: Аслан, Айша және Еркін. Олар әрқашан орманда ойнап, дарияның суынан қанып ішетін. Бір күні, ауылда бұрын болмаған бір қаңқу сөз тарады. Біреу ормандағы қараңғы үңгірде керемет қуатты сусын бар екенін айтты. "Сол сусынды ішсеңдер, сендер бәрінен күшті, мықты боласыңдар," – деді белгісіз дауыс.
Еркін бұл әңгімені естігенде қызығушылық танытты. Ол:
– Достар, бұл сусынды іздеп көрейік! Мен мықты болғым келеді! – деді.
Айша оның сөзіне күмәнмен қарап:
– Еркін, бізде Бақыт Дариясы бар емес пе? Оның суы біздің денімізді сау, өмірімізді қуанышты етіп тұр. Неге басқа нәрсені іздейміз? – деді.
Бірақ Еркін:
– Бұл сусын бізге бәрін береді! – деп, үңгір жаққа қарай бет алды.
Аслан мен Айша оның соңынан ерді. Үңгірге жақындағанда, олар қараңғылықты сезді. Үңгірдің іші суық, әрі қорқынышты еді. Қара Көк Жылан олардың алдында пайда болды.
– Сіздер менің сусынымды ішкілеріңіз келе ме? Бұл сусын сіздерді өзгертеді! – деді жылан күлімсіреп.
Еркін жыланның сөзіне алданды. Ол сусынды ішті, бірақ бірден өзін әлсіз әрі ауыр сезінді. Оның жанары күңгірттеніп, басы айналды.
– Бұл не? Мен күшті боламын деп ойлап едім, бірақ керісінше әлсізденіп қалдым! – деп айқайлады Еркін.
Айша қорыққаннан:
– Біз сені құтқаруымыз керек! – деп, Асланға қарады.
Сол кезде орманның тереңінен Даналық Құс ұшып келді. Ол бәрін көріп, бәрін білетін ақылды құс еді.
– Балалар, Қара Көк Жылан – өтірікші. Оның бергені – у. Бұл у тек денеңді ғана емес, жаныңды да құртады. Оны тек Бақыт Дариясының суы ғана шайып жібере алады, – деді құс.
Аслан мен Айша Еркінді орманның ортасындағы дарияға алып келіп, оның таза суын ішкізді. Еркін бірден есін жиды, бірақ өте әлсіз болды.
– Мен үлкен қателік жасадым, достар. Қара Көк Жыланның сөзіне сенгенім үшін өкінішім шексіз. Мен енді ешқашан алдамшы уға жоламаймын! – деді ол.
Содан бері балалар үңгірге жақындамай, тек Бақыт Дариясының суымен өмір сүрді. Олар өздеріне сабақ алды:
– Өтірік нәрселерге алданбай, тек денсаулық пен шынайы бақытқа апаратын жолды таңдау керек, – деді олар.
Сол ауылдағы барлық адам бұл оқиғаны естіп, ешкім Қара Көк Жыланның үңгіріне бармады. Бақыт Орманы әрдайым таза, ал ауыл адамдары бақытты өмір сүрді.
Түйін:
Өмірде алдамшы нәрселерге қызығудың қажеті жоқ. Шынайы бақыт – денсаулықта, достықта және дұрыс таңдауда!
Сая ШАКЗАДА,
С.Есқараев атындағы
№27 орта мектептің
9 «Б» сынып оқушысы
С.Есқараев атындағы
№27 орта мектептің
9 «Б» сынып оқушысы