Арманның жарық жолы

Бір заманда, терең орманда шағын бір ауыл орналасқан еді. Ауылдың шетіндегі үйде бір бала тұрды. Оның аты Арман еді. Арман өте қайсар, бірақ қатты қиялдайтын, әлсіз сәттерде өз-өзін жоғалтатын бала болатын. Бір күні ауылға алыс елден бір жолаушы келді. Оның қолында ерекше бір зат бар еді – жарқыраған түсті, белгісіз түтікше. Ол барлық ауыл тұрғындарына ол заттың керемет күші барын айтып, «менің қолымдағы бұл зат арқылы бәрі де оңай болады, қиындықтардан құтылу үшін жеткілікті» деп жар салды.
Арман бұл сөздерден қатты әсерленіп, жолаушыға жақындап келіп:
— Маған да сол заттан беріңізші, мен де қиындықтардан құтылғым келеді! — деді.
Жолаушы күлімсіреп, түтікшені оған берді. Бала оны қолына алып, бірнеше рет дем алды. Сол сәтте Арман өзінің барлық ауыртпалықтарын ұмытып, ештеңеден қорықпайтын, қуанышты сезінді. Ол бұл сәтті үнемі қайталағысы келді. Әр күні жолаушыдан сол затты сұрап алып, оның әсерін сезініп жүрді.
Уақыт өте келе, Арманның өмірі өзгерді. Алғашқыда ол қуаныш пен жеңілдік сезінді, бірақ біртіндеп ол өзінің бұрынғыдай бақытты болмағанын түсінді. Бұл зат оны ғана емес, оның айналасындағы адамдарды да өзгертті. Бала ауылдастарының көз алдында тұншығып, қашып бара жатты. Оның көңіл-күйі үнемі түсіп, ол басқа адамдармен араласудан қорқатын болды.
Күндердің бір күнінде, ауылдағы дана қарт әйел Арманға жақындап келді. Ол оның көздеріне қарап:
— Арман, сен бұл затқа тым көп сеніп кеттің, бірақ сенің шын қуанышың өзіңде, өзіңнің ішкі күшіңде екенін ұмытпа. Бұл зат сені тек қана алдап, өзіңді жоғалтуға әкелді. Шын бақытты болу үшін өз жолыңды табуың керек, ешнәрсеге тәуелді болма! — деп айтты.
Арман осы сөздерден терең ойға қалды. Ол сол түтікшені қайтадан алып, орманның тереңіне тастап жіберді. Біраз уақыт өткен соң, ол өзінің ішкі күшін қайтадан тауып, қиындықтармен күресуге дайын болды. Арман өмірін қайта қалпына келтіріп, бақытты болды.
Мұндай оқиға оның ауылдастарының да санасына әсер етті. Олар да өз өмірлерін қайта қарап, әрбір нәрсенің өз бағасы мен шегі бар екенін түсінді. Арманның ертегісі ұрпақтан ұрпаққа айтыла отырып, басқа балаларға да мәңгілік сабақ болды: ешқашан өзіңді жоғалтып алма, ішкі күшіңе сен!