qarmaqshy-tany.kz Инфекциялардың алдын алуда және инфекциялық бақылауда микробқа қарсы төзімділікті зертханалық диагностикалаудың маңыздылығы қандай?

2019 жылы пайда болған және әлі де жалғасып жатқан COVID-19 пандемиясы адам шығынына әкеліп, барлық елдердің денсаулық сақтау саласы мен экономикасына үлкен ауыртпалық түсірді. Пандемия кезінде зертханалық мәліметтер үлкен маңызға ие болып, диагностикалауда, содан кейін жаңа коронавирустық инфекцияны емдеу әдістерін таңдауда негіз болды. Жақсы ұйымдастырылған зертханалық жүйелер денсаулық сақтаудың негізгі буыны болып табылады және денсаулық сақтау жүйесіндегі оқиғаларды уақтылы анықтауға, бағалауға, жауап беруге, хабарлауға және бақылауға арналған. Зертханалық деректер ауруларды диагностикалау мен емдеудің негізі болып табылады, эпидемиологиялық қауіпсіздікті және адамдардың денсаулығын сақтауды қамтамасыз ету үшін қажет.

Көптеген ғалымдардың пікірінше, COVID-19 пандемиясынан кейін бүкіл әлемде төзімді және көп төзімді микроорганизмдердің күрт өсуі мен таралу қаупі бар. Бұл қауіп адамзаттың жаңа коронавирустық инфекцияны емдеуде антибиотиктер мен микробқа қарсы препараттарды қабылдауының күрт артуынан туындады.

Төзімді микроорганизмдердің таралуына қарсы күрестің негізі микробқа қарсы төзімділікті бақылау (МҚТ) болып табылады, ол микробқа қарсы іс-шараларды жоспарлау және микробқа қарсы төзімділікті тежеу үшін қажетті ақпаратты қамтамасыз етуге арналған. Медициналық ұйым деңгейіндегі жергілікті мониторингілеу ел деңгейінде МҚТ деректерін жинауға негізделген. Микроорганизмдердің микробқа қарсы препараттарға төзімділік қасиеттері, ең алдымен, қайталама инфекция қосылған жағдайларда антибиотикалық сәтсіз терапияның себебі болып табылады және барлық елдердің денсаулық сақтау саласындағы басты проблемасы болып табылады. Қайталама инфекциялар медициналық ұйымдардағы терапевтік және профилактикалық іс-шаралардың тиімділігін төмендетеді, емдеу нәтижелерін ғана емес, сонымен қатар қымбат жоғары технологиялық және өмірлік маңызды араласулардың нәтижелерін теңестіреді, адамдардың өмірі мен денсаулығының жоғалуына қауіп төндіреді, айтарлықтай материалдық және еңбек ресурстарын қажет етеді, сондай-ақ жалпы денсаулық сақтау бағдарламаларының тиімділігін төмендетеді. Бұл мәселеде медициналық ұйымдардағы инфекциялардың алдын-алу және инфекциялық бақылау (ИАИБ) бағдарламаларын медициналық көмек көрсетумен байланысты инфекциялардың алдын-алу және оларға қарсы күресте (МККБИ) негіз ретінде асыра бағалау қиын.

Қайталама инфекцияларды уақтылы анықтау және емдеу ИАИБ-тың маңызды мәселесі мен зертханалық сүйемелдеу осы мәселені шешудің негізгі аспектісі болып табылады. Зертханалық зерттеулердің нәтижелері инфекцияларды тиімді эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыру, медициналық ұйымда профилактикалық және эпидемияға қарсы іс-шараларды ұйымдастыру үшін өте қажет.

Қазіргі заманғы денсаулық сақтауда микробиологиялық зертхананың міндеттері едәуір кеңейді және соның ішінде ең жиі бөлінетін шартты-патогендік микроорганизмдер, нозокомиалды инфекциялар, медициналық ұйымның құрылымдық бөлімшелерінде жеке микроорганизмдердің айналым жиілігі, антибиотикке төзімділік деңгейі, дезинфекциялық, зарарсыздандыру шараларының тиімділігі, эпидемияға қарсы режим және тағы басқа туралы деректерді жинау болып табылады.

Оқытылған және құзыретті қызметкерлері бар жақсы ұйымдастырылған зертханалар ИАИБ-тың маңызды құрамдас бөлігі болып табылады және пациенттерді тиімді емдеу, микробқа қарсы төзімділікті тежеу, МККБИ-мен күресу, ұйымдастыру ресурстарын ұтымды жоспарлау және сапалы медициналық қызметтерді ұсыну бойынша іс-шараларға үлкен үлес қосады.

Шакенова Зейнегуль Эрнстовна,

медицина ғылымдарының кандидаты, бактериолог дәрігер