ҰРШЫҚ ҰСТАҒАННЫҢ ҰТАРЫ КӨП

Елбасының «Болашаққа бағдар: руханижаңғыру» атты бағдарламалық мақаласы жарыққа шыққалы бұл бағытта елімізде көптеген жұмыстар істелуде. Оның ішінде, жарғақ құлағы жастыққа тимейтін журналист қауымыда бар. Желіге желіккеннен гөрі елге шыққанды жөн көретін қалам иелері рухани жаңғыру аясында елді мекен аралап, қоңырау шалып, бір қатар ізденіс жасадық. Мұндағы мақсат – ұмытыла бастаған қолөнерімізді қайта тірілту, халыққа насихат айту.

Бұл жолғы тапсырма – ұршық иіретін аналар іздеу. Білетін, көз көргеннен сұрастырсам, «бұрын айналыстым, бірақ қазір қолға ұршық алмағалы көп болды» деумен шектеле берді. Бір қарағанда, екінің бірі жүн иіретін сықылды. Шындығында ұршық иіретін адам табу үшін біраз бас қатыруға тура келді. Жан-жаққа телефон шалып отырғанымда ұжымдас құрбым Алма Елеусізова: «ұршық иіріп, тоқымамен айналысатын көрші апам» бар, – деп шарасыз отырғанымда жадыратып жіберді. Жағымды хабарды ести сала киіз кітапты қолтыққа қысып, ұршықшы апаның үйіне қарай аяңдадық.
Қуанышкүл Көлтаева 76 жаста. Кезінде Қаз КСР-дың депутаты болған Төлепберген Бөрібаевтың жары. Ерлі-зайыпты шопан Қармақшы кеңшарының №2 қой фермасында елу жылға жуық уақыт мал баққан. Әрдайым жоғары көрсеткішке жетіп отырған. Алты баланы өмірге әкеліп, ұлды – ұяға, қызды – қияға қондырған шаңырақта үлпершектей немерелер өсіп келеді. Біз айтулы отбасына келгенде Қуанышкүл апа түйенің жүнін иіріп отыр екен. Мейірімді жүзі кез келгенді баурап алатындай. «Жүзі жылыдан – түңілме» демекші, оның жылы, жұмсақ әңгімесі жанға жылы тиді.
– Қойшымен тұрмыс құрдым. Өзім де қойшының қызы болдым. Әкем Әдепбай Тұрмағамбетте елу жыл мал баққан кісі. Ес білгелі тірлігіміз малмен байланысты болған соң, көрпе көктеу, іс тігу, күрте, шалбар тоқу – үйреншікті іс. Жалпы, қолөнерді қызығушылықпен өзім үйрендім. Зейнеткерлікке шықсам да бұл кәсіпті тастамадым. 76 – аз жас емес. Бас ауырып, балтыр сыздайды дегендей. Жаздай шұлық, қолғап тоқимын. Күн суыта бастағанда оған таласады. Кейде тапсырыс қабылдаймын. Мақсатым – дүние көбейту емес, бір мезгіл көңіл бөлгенге жақсы. Үш қыз ұзаттық. Үшеуіне де өз қолыммен құрақ құрап, жасауын бердім. Бұрын түйе сауып, шұбат ашытатынмын. Түйеміз бар. Жүнін далаға тастаймын ба? Түйе жүнінен көрпе көктеймін. Ұршық иіріп, жүнін қажетіме жаратамын, – деді Қ.Көлтаева.
Бүгінде жастарға тоқыма немесе тігін тігу туралы айта қалсаң, «оған бола бас қатырудың керегі не? Дүкеннен қажеттінің бәрін табасың» дегенді көлденең тартады. Шыны керек, дүкеннен бәрі табылады. Алайда, қырық күн мұзда сақталған тауық еті мен жаңа сойылған мал етін қалай салыстырасыз? Болмаса, қаптамадағы сүтті жаңа сауылған сүтке айырбастар ма едіңіз? Тағы бір мысал, синтетикалық тоқыма киім мен ұлпадай мамық түйе жүнінен тоқылған бұйымға таңдау жаса десе, қайсысын қалар едіңіз? Әрине, адам қолынан шыққан өнімге не жетсін?!
– Сол үшін жастар қолөнерге қызығып, мейілінше бейім болса,– дейді 59 жыл қолынан ұршығы түспеген апамыз.

Түйін:
Ертеде екі адам көрші болыпты. Бірі – көркем мінезді де, бірі – керісінше, қызғаншақ екен. Қызғаншағы ішінен: «Осы көшіп кетсе екен» деп тілесе керек. Күнделікті көршісінің есігінің алдына қоқыс салынған шелек қоятын болыпты. Оған көркем мінезді көршісі мән бермейді. Бұл ұзаққа жалғасады. Жақсы көрші бір күні шелектегі сасыған қоқысты төгіп, орнына алма толтырып, әлгі көршісіне апарады. Мұны көрген қызғаншақ көрші таңқалып қалады: «Мен сені көшсе екен деп, күнде есігіңнің алдына сасыған қоқыс апарып қойдым. Сен болсаң, түк болмағандай маған бір шелек алма әкеп тұрсың? – деп істің мәнісін сұрайды. Сол кезде алма ұсынған көрші: «Әркім өзінде барымен бөліседі» деген екен. Қандай ғибрат аларлық тәмсіл. Көршіңнің жақсы болғаны қандай жақсы.

Сәрсенкүл ЖАУДАТБЕК

Жаңалықтар / Руханият

25 қыркүйек 2018 ж. 3 517 0