Қалқай ишанның үйтамы неге құлай берген?
Ертеден жеткен бір әңгіме бар. Қалқай ишан әкесі Марал бабаны қатты құрметтеген. Қартайғаншағында Қалқай балаларын жинап алып: «Ертеңгі күні мен өлгенде не істейсіңдер, соны айтыңдаршы. Өз құлағыммен естіп кетейін» депті. Сонда бір баласы Мамырбай ишан: «Сен өлсең, басыңа Маралдікінен де үлкен, биік үйтам саламыз» деген. Шынында да, ол осы ойын іске асырар деп қауіптенген Қалқай балаларына: «Қанша биік болса да төбе басындағы әкемнің үйтамынан төмен болсын» деген оймен «мені осы араға қойыңдар» деп, атасының шығыс жағындағы ойпаңнан жер көрсеткен екен.
«Балалары Қалқайдың үйтамын Қожа Ахмет Яссауи ғимаратының үлгісімен үлкен де биік етіп салдырған. Халықтың ишанға құрметі сондай, кесенені қымызбен илеп тұрғызған. Ал, суды Қараөзектен алған. Адамдар сол жерден кесенеге дейін бір қатарға тізіліп, шелекті қолдан қолға жалғап беріп тұрған деседі. Кесененің алдыңғы босаға маңдайының биіктігі 14 метрдей. Оны салған кезде жоғары күмбез мойнағы Марал үйтамынан қарыс сүйем биік өріліпті. Ертеңіне келсе сол артық жер опырылып, ортасына түсіпті. Қайтадан өріп, иіп келтіреді. Оның ертеңіне де тап солай бұзылған. Ақыры төбесін сол тесік күйінше қалдырыпты. Қазір басына барғандар оны өз көзімен көреді», – дейді шырақшы Бекболат Ералиев.
Д.Омаров