ОРМАН-ТОҒАЙДЫ ҚОРҒАЙЫҚ

Сексеуілдің Қазақстанда 2 түрі (қара сексеуіл мен ақ сексеуіл) өседі. Қара сексеуіл бүкіл Бетпақ даланың батысында, Сарысу өзені бойының ор­талығында, Іле өзені сағасының оң жағалауында және Шу өзені мен Мо­йынқұмның аралығында та­рал­ған. Ақ сексеуілді орманды алқаптар Қарақұмда, Мойынқұмда, Балқаш төңі­регі мен Қызылқұмда өседі. Сексеуілді орманның құмды ал­қаптардың жылжуын тоқтатуда маңызы зор және қой, түйе үшін қысы-жазы жақсы жай­ылым. Қармақшы ауданының жал­пы жер көлемі – 3104000 гектар бол­са, оның ішінде "Қармақшы орман және жануарлар дүнесін қорғау жөніндегі мемлекеттік мекемесі" КММ-нің мемлекеттік орман қоры жері – 435283 гектар жерді құрайды. Осыған орай, мекеме бойынша орман қорын тиімді пайдалану, оны толықтыру, өрттен, зиянкестерден және аурулардан қорғау, сондай-ақ, ағаш өнімін арттыру шаралары жүргізіліп отырады. Орман қоры жерінің сексеуіл екпелерін молайту бағытында жыл сайын қара сексеуіл тұқымы себіліп, оны қорғау жұмыстары атқарылып отырады. 2018 жылы орман заңдылығын бұзушылықтар бойынша 6 жағдай тіркелді. ҚРӘҚБтК-нің 138, 370, 387 бабының 1 тармағына сәйкес 5 хаттама толтырылып, табиғатқа кел­тірілген залалы 50500 теңге толығымен өндірілді. 1 жағдай бойынша заңсыз сексеуіл ағашын кесу фактісіне акт тол­тырылып, Қармақшы АПБ-не құ­жат­тары өт­кізілді. 2019 жылы орман заң­ды­лығының бұзылуының басқа да түр­лері бойынша 6-жағдайға хаттама толтырылып, 55550 теңге айыппұл және табиғатқа келген – 15150 теңге залалы өндірілді. 2-жағдай бойынша заңсыз сексеуіл ағашын кесу фактісімен акт толтырылып, Қармақшы АПБ-не құ­жаттары өткізілді.

Қазақстан Республикасының ­мем­­­лекеттік орман қоры учас­ке­леріндегі сексеуіл екп­елерінде ағ­аш кесудің барлық түріне 2023 жылдың 31-желтоқсанына дейін тыйым салынды. Ауданымыздағы табиғатты қорғау және күзету бағытында жұмыс жасайтын меке­ме­лердің бірі – «Қармақшы ор­ман және жануарлар дүниесін қор­ғау жөніндегі мемлекеттік мекемесі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі. Жергілікті та­биғатымыздың флорасы мен фаунасын қорғау мен кү­зетуді жоғары қоятын бұл мекеме қызметкерлері бүгінде тынбай еңбек етуде. Өрт қауіпті кезеңінде орман өрттері жиі өршиді. Орман және дала өрттерінің алдын алу, оны болдырмау мақ­сатында ауылдық округтерде бір­лескен ерікті өрт жасақшылары құ­рылды. Осы абайсызда орын алатын өрттің салдарынан орманға қандай үлкен зиянды өрттер әкеледі: ағаштар, құстар, аңдар қырылып, топырақтың үстіңгі қабаты жанып кетеді, онымен қоса пайдалы жәндіктер мен ми­к­­роағзалар да жоғалады. Орман өрттерінің басым көпшілігі адамдардың отты қауіпсіз қолдануынан және орманда жұмыс істеген кезде немесе де­малған жағдайда өрт қауіпсіздік ережесінің талаптарын бұзуынан туындайды. Сондықтан табиғаттың берген сыйын тиімді пайдаланып, оны қорғап сақтап қалу баршамыздың міндетіміз. Табиғатты аялайық ағайын.

Орман өрттерінің басым көп­шілігі адамдардың отты қауіпсіз қолдануынан және орманда жұмыс істеген кезде немесе демалған жағдайда өрт қауіпсіздік ережесінің талаптарын бұзуынан туындайды.