БАЛАПАН ӨСІРУ ДЕ КӘСІП
– Асыраған құс жақсы өнім беруі үшін, ең алдымен балапандарды дұрыс күтімге алу қажет. Оған арналған «балабақша» да жайлы болуы тиіс. Сонда ғана нәтижеге қол жетеді, – деп әңгімесін бастаған балапан өсіруші ең алдымен жұмыс тәжірибесімен бөлісті. Айтуынша, балапанға неғұрлым жақсы күтім жасалса, оның өнімі де берекелі болмақ.
Әдеттегіше Вконтакте әлеуметтік желісіндегі «ОЛХ – Жосалы» парақшасынан инкубаторда балапан өсірушілерді іздедік. Іздеу батырмасынан бірінен соң бірі шыққан жазбалар шаш етектен. Осыған қарап-ақ балапан өсірушінің саны көп екенін аңғарасың. Десе де, олармен байланысу да оңайға соқпады. Бірінің – тәжірибесі аз, бірі – енді бастағалы отыр. Көкейдегі сауалға тұшымды жауап қатқан Азамат Бегімұлы бүгінгі мақаламызға арқау болды. Бұл кәсіптің нәсібін көріп отырған жан өз тәжірибесімен бөлісуге келісті. Ол инкубаторға жұмыртқаны салған соң оны тоққа қосып, 39-40 градустық жылы температурада ұстайды екен. Үш күн сайын су сеуіп тұрады. Тауық жұмыртқасы 21 күнде балапан ашса, үйрек, қаз, күркетауық 30-31 күнде тар қабыршақты жарып шығады.
– Балапан өсірумен айналысқаныма биыл үшінші жыл. Осы уақыт аралығында мұның қыр-сырына терең бойладым. Инкубаторда күркетауықтың балапанын өсіремін. Ол жылына 25-30 дана жұмыртқалайды. Содан соң құрық басады. Құрықта күркетауық 11-13 жұмыртқа баса алады. Ал инкубаторға 50 жұмыртқа салынып, балапан өседі. Айырмашылығын көрдіңіз бе? – дейді ол.
Балапанның өсуіне бір жыл уақыт кетеді. Осы уақыт аралығында мұның қоразы 6-7 келі ет береді. Сондай-ақ күркетауық тек бір жылда жұмыртқалайды.
– Тауық жұмыртқасынан инкубаторға бірден 104 данасын салуға болады. Алайда күркетауық етінің дәмі ерекше тәтті. Жалпы бұл екі құстың балапанының айырмашылығы бар. Мәселен, күркетауық балапанына 1-2 айға дейін жақсы күтім керек. Себебі жұмыртқасын жарып шыққанда өте әлсіз болады. Балапанды алғашқы күндері жылы ұстау қажет. Дүкенде арнайы балапанға арналған жем мен асылған жұмыртқа беремін, – дейді Азамат Бегімұлы.
Балапанның өсуіне жылудың әсері көп. Клуша – ішінде жылыту элементі бар пластина. Оны қарсы беттегі қабырғаға орнату қажет. Себебі табиғаттағыдай анасының бауырына жатып жылынатындай болуы керек. Ал егер олар астынан жылынса аз қозғалып, баяу өседі.
– Қыста қызуы қаттылау жылытқышты, ал көктемде сәл әлсіздеу пластинаны қолданамын. Клушаны орналастырғанда балапандардың қимылын бағу керек. Алғашында пластинаны еденнен 10 см жоғарылау орнатқан жөн. Егер жайлы болса, соның астына келіп жатады. Егер балапандар пластинаның астына топтасып жатса, онда бұл олардың тоңғанын білдіреді. Сол үшін температураны өлшеп тұрған абзал, – дейді ол.
Азамат Бегімұлының инкубаторында өскен күркетауық сатылымға шығады. Өтпегені отбасындағы ас дастарқанына қойылады. Бастысы – етінің дәмі ерекше тәтті. Шағын болса да кәсібінен береке тауып отырған кәсіпкер балапан өсіруді хоббиінің бір бөлігіне жатқызады. Себебі «адам жанына жақын дүниемен ғана айналысады» дейді ол.
Айнұр ӘЛИ,
«Қармақшы таңы».