КӨРКЕМ КҮЗ ЖӘНЕ КЕНТ КЕЛБЕТІ
Жаймашуақ жаздың жадыраңқы күні көзден бұл-бұл ұшып, жылауық күз керіле есігімізден аттады. Түстіктей борасыны болмаса да, өкпек желі өңменіңнен өтетін киелі өңір – біздің туған Қармақшы. Айтпақшы, жақында ғана тарихы 90 жылға жүк болар ауданымыздың тойы елдік деңгейде аталып өтті. Алыс-жақыны, ізгі-жайсаңы жиылған көп тойдан рухани азық алды. «Қонақ – аз отырып, көп сынайды», – дейді. Шынында, тойдан нәр, рухани қуат алмаса, оның – несі той. Біздің қуанғанымыз – «тойдың болғанынан, боладысы емес». Келген мейманның аудан орталығы – Жосалы кентінің бұрынғыдан әлдеқайда ажарлана, абаттана түскеніне риза болғаны.
Кенттің шығыс бөлігіне жататын кіреберіс – «Мәңгілік ел» монументі мен «Қазақ хандығының – 550 жылдығы» атындағы саябақ – елді мекеннің қасиетті табалдырығы тәрізді. Оң жақ босағада орналасқан көрікті кешен мен тақтайдай түзу жол – жылы әсер қалдырады. Күніне сан құбылатын ауа райы бүгін де өз дегенін істеп тұр. Жаңбыр жауғанда жауға шапқандай алабұртқан көңілді емес, қосын басындағы дала ерлерінің жайын ойлайсың. Әлсін-әлсін жауын сіркіреп, аспанды бұлт көмкереді. Күздің келгенін сездіргісі келгендей, сары жапырақтар желмен ұшып, табан астында сенделіп жүр. Аңызақ жел «бұл ештеңе емес, жақында қылышын сүйретіп қыс келеді» дегенді білдіргісі келе ме? Жеңімізден кіріп, жағамыздан уіл қағады. Тас жолдың қос қапталындағы май құю бекеті мен аудандық аурухана, емхана ғимараты көзге бірден түседі. Абай көшесімен алға жылжып келеміз. Жосалы – жеті қат көкпен таласқан зәулім үйлі мегаполис болмаса да, темір жолды тоғыстырған, халқы ауызбірлігін бекем байлаған байланыс орталығы. Жүйткіген көлігі мен адам аяғы басылмайтын қазақ халқының Бас ақын атындағы көше соңғы жылдары жаңарып жасануда. Оған, заманауи үлгіде бой түзеген аудандық тарихи-өлкетану музейі, сот, халыққа қызмет көрсету орталығы, «Алматы» қонақ үйі, жаңадан салынған тұрғын үйлер мен басқа да кәсіпкерлік нысан – Абай көшесінің айдай ажарына айналған. Сондай-ақ, Ораз ахун, Тоқтаров көшелері де жеңгейдің күрең шайы құйылған кеседей өзінің тап-тұйнақтай тазалығымен ерекше. Аудан орталығындағы Қорқыт ата көшесінде жұртшылықтың аяғы бір басылмайды. «Жасмин», «Ұлар», «Ақбөпе», тағы басқа сауда үйлері орналасқан абыз ата көшесінде қай кезде де тынымсыз тірлігі қыж-қыж қайнап жатады. Түтіні будақтаған мұнаралы зауыты жұмыс істеп тұрмаса да, Жосалының өзіне тән қоңыр тіршілігі бар. Жыл санап өсіп-өркендеп келеді. Бүгінде бірқатар көшелерге жарық шамдары ілінуде. Сондықтан да, кенттің күн секілді түні де жап-жарық болып жарқырайтын кезі де алыс емес. «Ардагерлер» аллеясынан «күзгі фотоэтюд» түсіреміз деген ойымыз іске аспайтындай. Мұндағы тазалықтың мінсіздігі сондай, тіпті, объективке түсірерге жапырақ таппай қызық болдық. Кенттің батысынан өтіп, шығысына бет алдық. «Жастар» саябағына аялдап, жан-жағымызға бажайлай қараймыз. Екі-үш бала ойнап жүр. Ойнап жүріп, жерде жатқан қағаз қалдықтарын қоқыс жәшігіне апарып салады. Үлкендерден мақтау күткендей, бір-біріне қарап жымиып қояды. Біз оларға қарап: «Жарайсыңдар!», – деп жылы жымидық. Темір жолдың арғы бетінде де ағайынның ауызбірлігі байқалады. Бәлкім бұл, қазіргі ауданда жүріп жатқан санитарлық тазалық айлығының ықпалы мен жеке тұрғындардың тазалыққа қалыптасып қалғанының белгісі болар.
«Бала – болашағымыз». Бүгінгі істің – ертең игілігін көретін де осы жас ұрпақ. Бәрі жақсы-ау, бірақ Жосалыны қанша аралағанмен бала ойнайтын арнайы алаң кезіктірмедік. Төребай би ауылында балалардың ойын алаңы қоғамның кішкентай мүшелеріне қуаныш сыйлап тұрғанда, мұндай игілікті кәсіпкерлеріміз кентке де келістірер деген үміттеміз.
Түйін:
«Бір кісі қазған құдықтан – мың кісі су ішеді», – дейді қазекем. Қалаға бергісіз кентіміздің әр азаматы мың кісіге су ішкізе алса, біз мықты болмай, кім мықты болсын. Осылайша, кентке жасаған шағын саяхатымыз осымен тәмам. Расында да, кенттің күзгі келбеті қандай керемет.
«Бір кісі қазған құдықтан – мың кісі су ішеді», – дейді қазекем. Қалаға бергісіз кентіміздің әр азаматы мың кісіге су ішкізе алса, біз мықты болмай, кім мықты болсын. Осылайша, кентке жасаған шағын саяхатымыз осымен тәмам. Расында да, кенттің күзгі келбеті қандай керемет.
С.Райымбаева