Сәуір болмай, тәуір болмас

qarmaqshy-tany.kz Сәуір – ең қауіпті айлардың бірі болып саналады. Себебі бұл айда «Бесқонақ» секілді табиғат құбылыстары кездеседі. Біз өмір сүріп жатқан өңірде ол айдың бірінші онкүндігінде болады. Осы уақыт арлығында жауын-шашын, боран орын алады. Ал басқа мекендерде сәуірдің он үші кіріп, он сегізі шығады. Кезінде ата-бабаларымыз сәуір бітпей көктеуге шықпай қыстауда қалады екен, себебі пайым бойынша сәуір бітпей көктем де шықпайды. Айта кетерлігі, ертеректе сәуір айын сәуір деп емес, көкек деп атаған. Біздің бұрынғы күнтізбемізде тоқпан, отамалы, отжақпас, осы секілді ежелгі айлардын есімі бар. Көкек сөзінің этимологиясы көктемнің бір белгісі – көкек құсының алғаш шақыра бастайтын мезгіліне байланысты айтылған. Бұл айдың өзгешелігі – құс үнінің ерекше байқалуы. Ал, көпшіліктің айтуынша, көкек айын «көкек» деген сөзінен шыққан деп түсіндіреді. Сөйтіп, «жас көк» деген үғыммен ұштасады. Қазақтар үшін көкектің дауысы ай атауға негіз болса, чулым, бараба татарлары үшін қарға дауысы бұл айды «қарға ай» деп қоюға себеп болған деседі.

Қорыта айтар болсақ, «сәуір болмай тәуір болмас, сәуір болмай сайран болмас, сайран болмай айран болмас» деген сөздер де бекер айтылмаса керек. Ендеше, осы келіп жеткен көкек айында алдамшы жылуға алданып қалмай, жердің тоңы ерімеген шақта суықтап қалмаңыздар дегіміз келеді.