Жо-жоқ, бұл Арудың оқиғасының соңы. Ал біз әлеуметтік желілерде өріп жүрген «сетевой маркетинг, қара касса мен пирамида» секілді «ауа ақшаның» жай-жапсарына тоқталамыз. Әлеуметтік желілерде суреті мен бейнежазбасы менмұндалаған қызық жазбалар талайының көзін шалуда. Жалт-жұлт еткен ақшалар бума-бума боп жарқырап тұр. «Өміріңді бізбен бірге өзгерт» деп қояды арасында. Қызыққан жұрт пікір жазып әлек. Біз де жаздық. Жазба авторы байланысатын нөмірді сұрады. Бәрін бажайлап түсіндіремін деп сендірді. Бердік. Бір минут өтер өтпестен қалтафонымыз шырылдады. Көтердік. Әйтеуір бірнәрселер айтып жатыр, айтып жатыр. «Түсінікті ме?» деп сұрап қояды. Болмаған соң директоры хабарласты. Сыңғырлаған телефонды көтермедік. Қояр емес. Ватсаптан сурет, бітпейтін мәтіндерді жіберіп, әбден мазамызды алды. Тіпті әлгілер жағдай сұрасып тұратын жақсы жақынға айналып үлгерді. Апта сайын есімізге оңай олжа табуды үйретуден жалыққан емес. Қанша тырыссақ та мұндай батпан құйрыққа ептей алмадық.

Бұрын «командама қосыл» дегендер көп еді. Қазір 14 300 теңгені шотқа салып, қара касса ойнауды қолға алыпты. Аңқауы соған сеніп жүр. Біреуден қарызға ақша алып, әлгілерге беріп жүр. Онысымен қоймай, тыныш жатқанын ізінен ертіп жүр. Кімге пайда? Мұндай ақша қайдан келуде, бас қатырып көрдік пе? Расымен жеңіл ақшаны көргенде «жолдан таятынымыз» жасырын емес. Сондай жандардың бірі сенгіштігіне өкініп, бізге хабарласты.

– Несиеден шаршадым. Ай сайын, ай сайын келеді де тұрады. Оны өтеуге ақша таба алмай дегбірім қашты. Бір күні танысым осылай ақша табуға болатынын айтты. Содан не керек, адамының өзімен тілдестім. Жолын айтты. Адам тіркемейтінімді тағы ескертті. Сауда да сатпайды екенмін. Алғашқысы жақсы болды. Төменгі сомадан басталған ойынның аударар қаржысының көлемі де ұлғая берді. Таныс-тамырымнан қарызға 100 мың теңге көлемінде ақша сұрап, аудардым. Өсесің, өнесің, асасың, тасасың деді. Бірақ түк пайда көрмедім. Одан бері хат-хабарсыз қалдым. Екі еселенген ақша да жоқ. Хабарлассам телефон тұтқасын көтермейді. Тағы да қарыздың үстінен қарыз алып, санымды соғып қалдым, – дейді ол. Кейіпкер аты-жөнін жасыруымызды өтінді. Тек ойнаған қара кассасы нақ пирамиданың өзі. Оны оңнан солға қарай тізбектелген тіркеу суретінен байқадық. Төңкеріп қарасақ, бастап ақша салған адам үшбұрыштың басында тұр. Одан кейін екі-екіден тіркелгендер пирамиданың пішінін бейнелейді.

Аспаннан ақша жауа ма? Жоқ. Ал сіз соны ескердіңіз бе? Тағы да жоқ. Қиялға шомып, ауадан ақша жасауға құмармыз. Асыл болғымыз келмейді. Маңдай термен нәпақа табуға масылдығымыз басым. Қазіргі нарық мұндай олжаны көтермейді. Қызыл диплом қолда болмаса да кәсіп ашып, нәсібін көруге зор мүмкіндік жасалған. Ең алдымен адамға талап қажет. Содан соң, жігер керек. Сонда ғана аспаннан ақшаны жаудыра аласыз.