ЖАҢА ЖИНАҚ ЖАРЫҚҚА ШЫҚТЫ
Біздің басты міндетіміз – Қазақстандағы қасиетті орындар тізімін жасау ғана емес, бұл нысандарды рухани құндылықтардың картасына айналдыру. Бұл туралы қос кітаптың тұсаукесерінде «Қасиеті Қазақстан» ғылыми-зерттеу орталығының директоры Берік Әбдіғалиұлы мәлімдеді. Аталған орталық Мәдениет және спорт министрлігі «Қазақстан Республикасының Ұлттық Музейі» РМКК жанынан құрылған болатын.
Астанада «Рухани жаңғыру» бағдарламасының бас кеңсесінде «Қазақстанның жалпыұлттық қасиетті нысандары» және «Қазақстанның өңірлік қасиетті нысандары» атты қос кітаптың тұсаукесері өтті. Қазақстанның жалпыұлттық және өңірлік қасиетті орындарының толық тізімі енген бұл жинақтар алғаш рет жарыққа шығып отыр. Берік Әбдіғалиұлының айтуынша, кез келген қазақстандық еліміздің батысы мен шығысындағы, оңтүстігі мен солтүстігіндегі қасиетті жерлерді бірдей білуі керек.
– «Қазақстанның жалпыұлттық қасиетті нысандары» кітабы үш тілде 1000 данамен жарыққа шығып отыр. Онда 100 киелі нысан «Ерекше бағаланатын табиғи мұра ескерткіштері», «Археологиялық ескерткіштер және ортағасырлық қалалық орталықтар», «Діни және ғибадат орталықтары», «Тарихи тұлғаларға қатысты қасиетті орындар», «Саяси, тарихи оқиғаларға байланысты қасиетті орындар» болып бес топқа жіктеледі. «Қазақстанның өңірлік қасиетті нысандары» кітабы 1000 данамен екі тілде жарық көрді. Бұл еңбекті әзірлеуде ғалымдар ел өңірлеріне экспедиция жасап, жергілікті маңызы бар нысандар тарихымен жете танысып шықты. Нақтырақ айтсам, 500-ге жуық нысанды жинаққа енгіздік, – дейді ол.
Сондай-ақ Берік Әбдіғалиұлы ғылыми-зерттеу орталығының атауына қатысты сұраққа жауап берді. Өйткені жұрт арасында орталықтың «Қасиетті Қазақстан» деп аталуына байланысты әртүрлі сын пікірлер айтылып жатады.
– Қазақта назардан тыс қалмаған елеулі орындарды киелі, қастерлі, қасиетті, әулиелі деп бірнеше атпен атайды. Біздің тізімге енген барлық нысанды киелі деп атауға болмайды. Мәселен, Алматы мен Астанада Қазақ елі монументі, Бәйтерек, Республика алаңы, Желтоқсан ескерткіші сынды елдің бірлігін көрсететін ескерткіштер бар. Оларды «киелі» деп айтуға келмейтін шығар, бірақ біз үшін маңызды құндылық болғандықтан, бұл нысандар жинаққа еніп отыр. Одан бөлек тізімге тарихи тұлғаларға қатысты, саяси оқиғаларға қатысты орындар еніп отыр. Сондықтан жалпы азаматтық тұрғыда, мемлекеттік мүдде тұрғысынан «қасиет» сөзі барлығын қамтып тұр деп есептейміз, – дейді орталық жетекшісі.
Берік Әбдіғалиұлының айтуынша, қос жинақ республика аумағындағы кітапханаларға таратылады. Өйткені аталған кітапқа енген қасиетті орындар мен нысандар ел тарихын тануда таптырмайтын құрал болып саналады.
Серік Құдайбергенұлы
